نوشته های بلاگ  "1399"  از "مرداد"

سلنیوم یک ماده معدنی می باشد که در بسیاری از فعالیت های بیولوژیکی نقش ایفا میکند. دوز بهینه روزانه سلنیوم بسیار محدود است و استفاده بیش از دوز تعیین شده روزانه می‌تواند باعث سمیت شود.

زینک یک ماده معدنی ضروری و مورد نیاز برای بدن انسان است. در کنار فقر آهن، ید و ویتامین آ فقر ماده معدنی زینک یکی از مهمترین مشکلات کمبود ریز مغذی ها در جهانی به حساب می‌آید. گوشت، مرغ، مغزها و حبوبات بهترین منابع زینک به حساب می‌آیند. تقریباً ۴۵ درصد بزرگسالان به میزان کافی زینک در رژیم غذایی خود دریافت نمی کنند و در نتیجه با کمبود زینک مواجه هستند. زینک نقش مهمی در فعالیت متابولیکی خیلی از پروتئین ها ایفا می کند. زینک با مکانیزم های مختلف نقش بسیار مهمی در سیستم ایمنی و پاسخ سیستم ایمنی به عفونت را ایفا می کند. کمبود زینک باعث اختلال در عملکرد فاگوسیت ها، کاهش لنفوسیت ها ، کاهش تولید ایمونوگلوبولین و کاهش اینترلوکین می‌شود و در نتیجه کمبود آن احتمال ابتلا به عفونت های مختلف را بالا میبرد. کمبود زینک بر روی سرعت رشد اثر می گذارد. همچنین کمبود زینک باعث اختلال در ترشح هورمون ها، کاهش اسپرم در مایع منی، اختلال در مزه، تاسی (کچلی)، مشکلات سیستم ایمنی، اختلال در ترمیم زخم، شب کوری، تغییر رنگ و شکنندگی مو را به دنبال دارد. برخی از شرایط مانند بارداری یا شیردهی طولانی مدت، عمل بای پس، افراد الکلی، و افراد مبتلا به بیماری سندروم روده تحریک پذیر، سیکل سل آنمی و بیماری کرون احتمال کمبود زینک رو در این افراد افزایش می‌دهد . در کودکان زینک هم بر روی رشد و هم در کنترل اسهال نقش مهمی دارد. در بارداری مصرف زینک باعث رشد جنین و جلوگیری از به دنیا آمدن جنین نارس میشود. در افراد دیابتی تیپ ۱ و ۲ به دلیل شرایط بیماری ترشح زینک در ادرار این افراد افزایش می یابد در نتیجه سیستم ایمنی ضعیف شده و مصرف زینک می تواند مفید باشد و باعث تقویت سیستم ایمنی شود ولی باید این نکته را در نظر داشت که با مصرف زینک قند سه ماهه (HbA1c) در این افراد افزایش پیدا خواهد کرد. به همین علت کسانی که دیابت دارند و زینک مصرف می‌کنند باید به هنگام مراجعه به پزشک برای تفسیر آزمایش و قند سه ماه استفاده از مکمل زینک را گزارش دهند. چهارملح زینک عبارتند از: زینک پیکولینات، زینک گلوکونات که بیشترین میزان جذب را دارد و بهتر است بعد از غذا مصرف شود، زینک سیترات که جذب و مزه خوبی دارد و زینک سولفات. مصرف زینک گلوکونات در سرماخوردگی باعث کاهش دوره و شدت علائم سرماخوردگی میشود. حداکثر دوز روزانه زینک ۱۰۰ میلی گرم در روز می باشد. دوز روزانه برای کودکان زیر چهار سال سه میلی گرم، کودکان ۴ الی ۱۱ سال ۸ میلی گرم در روز در خانم ها بین ۹ تا ۱۱ میلی گرم در روز و آقایان ۱۱ تا ۱۵ میلی گرم در روز به زینک نیاز دارند.

ویتامین D یا کلسیفرول به دو فرم ویتامین D3 یا کلکلسیفرول و ویتامین D2 ارگوکلسیفرول در طبیعت موجود می باشد. جذب ویتامین D3 بیشتر و در نتیجه به میزان بیشتری در سرم خون موجود می باشد. کمتر غذایی پیدا می شود که به صورت طبیعی حاوی ویتامین D باشد. ویتامین D توسط پوست ساخته می شود. قرار گرفتن صورت، پا و ساعد در معرض آفتاب به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه تقریبا معادل IU۲۰۰ قرص ویتامین دی می باشد، ولی این میزان با توجه به نوع پوست، فصل و زمان روز میتواند متغییر باشد. ویتامین دی تولید شده توسط پوست به صورت غیرفعال است و توسط کلیه به فرم فعال تبدیل می شود. ویتامین دی نقش اساسی در هومئوستازی کلسیم و متابولیسم استخوان دارد و کمبود آن باعث استئوپروز و در نتیجه ریسک شکست استخوان را افزایش می‌دهد. میزان مصرف ویتامین D در نقاط مختلف جهان متفاوت است و به شرایط جغرافیایی مثل تابش نور خورشید، نوع پوشش و نژاد بستگی دارد. برخی از داروها مانند گلوکوکورتیکوئیدها و فنی توئین یا برخی از بیماری ها مانند سندروم روده تحریک پذیر یا عمل برداشتن معده یا رود یا چاقی میتوانند باعث کمبود ویتامین دی در افراد شوند. درمان کمبود ویتامین دی بسیار ضروری است، چرا که ویتامین دی برای سلامت استخوان ماهیچه ها و همچنین برای افزایش سیستم ایمنی و سلامت قلب و عروق ضروری می باشد. در عین حال این نکته را باید در نظر داشت که ویتامین دی به علت آن که محلول در چربی است باید زیر نظر پزشک مصرف شود زیرا مصرف زیاد آن می‌تواند در بدن ذخیره و باعث سمیت شود. کمبود ویتامین D می تواند ریسک ابتلا به بیماری آلزایمر را افزایش دهد همچنین در بارداری کمبود آن بر روی جنین اثر گذاشته و باعث بیماری‌های سایکولوژی و مشکلات سیستم ایمنی در جنین میشود. بر اساس پروتکل کشوری مصرف ویتامین D برای کودکان ۲ تا ۸ سال هر دو ماه یک عدد مکمل ۵۰ هزار واحدی ویتامین D و ۸ سال به بالا ماهانه یک عدد مکمل ۵۰ هزار واحدی ویتامین D لازم است. برای سنین ۹ سال به بالا و مادران باردار حداکثر میزان مجاز مصرف ویتامین D چهارهزار واحد بین المللی در روز می‌باشد، مقادیر بیشتر از این میزان می‌تواند موجب مسمومیت در افراد شود. بهترین زمان مصرف مکمل ویتامین دی با وعده‌های اصلی غذا ترجیحا وعده ناهار می باشد.